این روزها بازار قطعات یدکی خودرو آنقدر بی سر و سامان است که اگر کسی نیازمند خرید قطعه‌ای برای خودرو خود باشد با انواع قطعات اصلی، تقلبی، استوک و دست دوم در این بازار روبرو می‌شود.
در تهران دو مرکز عمده برای عرضه لوازم یدکی خودرو وجود دارد که یکی از آنها در خیابان ملت واقع شده و بیشتر قطعات یدکی خودروهایی مانند تویوتا، مزدا و نیسان در آنجا عرضه می‌شود.
آشفتگی این بازارها و سردرگمی مردم برای خرید قطعات یدکی باکیفیت باعث شد تا برای تهیه یک گزارش میدانی سری به مراکز فروشی قطعات یدکی در خیابان اکباتان و ملت تهران بزنیم.
یکی از فروشندگان قطعات یدکی در خیابان اکباتان با بیان اینکه شرکت‌های خودروساز قیمت قطعات یدکی که در بازار عرضه می‌کنند را افزایش داده‌اند، می‌گوید: قیمت دیسک و صفحه از ۱۰۰ هزار تومان به ۳۴۰ هزار تومان رسیده است و رشد قیمت قطعات باعث رکود فروش شده و امسال بازار شب عید نداریم.
به او می‌گویم حتی با رفع تحریم‌ها، باز هم قیمت قطعات بالاتر رفته است؟ می‌گوید: شرکت‌های خودروساز، خودشان قیمت قطعات را بالا برده‌اند و در این شرایط نیز مشتری تا زمانی که مجبور نباشد برای تعویض قطعه اقدام نمی‌کند.
از او می‌پرسم این قطعاتی که گران شده‌اند، قطعات اصلی هستند یا متفرقه؟ می‌گوید: قطعات اصلی هستند، زمانی که دلار در ایران هزار تومان بود، قطعات در ایران ارزانتر از کشورهایی مانند رومانی و ترکیه بود ولی در حال حاضر که قیمت دلار بالاتر رفته، قیمت قطعات یدکی در ایران نیز گرانتر از کشورهای دیگر است.
او می‌گوید: در حال حاضر قطعات چینی به جای قطعات اروپایی و اصلی در بازار عرضه می‌شود که قابل تشخیص از قطعات اصلی نیستند و در برخی موارد حتی فروشندگان قطعات یدکی نیز نمی‌توانند آنها را از قطعه اصلی تشخیص دهند و فقط واردکننده قطعه می‌داند که چه محصولی وارد کرده است.
* قطعات وارداتی خودروسازان، گرانتر از واردکنندگان شخصی
وی ادامه می‌دهد: قطعات وارداتی که در بسته بندی شرکت‌های خودروی چینی عرضه می‌شوند، گرانتر از نوع وارداتی توسط اشخاص متفرقه است.
به سراغ یک فروشنده دیگر در خیابان اکباتان می‌روم. مغازه‌اش پر است از قطعات ریز و درشت که بُلبرینگ بیشترین سهم را در بین آنها دارد.
* تنها وجدان فروشنده، اصلی یا تقلبی بودن قطعه را مشخص می‌کند
از او می‌پرسم در این آشفته‌ بازار قطعات یدکی، چطور باید قطعه اصلی را از فرعی تشخیص داد؟ می‌گوید: هیچ طوری نمی‌توان تشخیص داد، فقط به وجدان فروشنده بستگی دارد.
این فروشنده از واردات قطعات یدکی چینی برای تولید پرتیراژترین خودروهای کشور انتقاد کرده و می‌گوید: واردات قطعات یدکی ابتدا باید در مورد شرکت‌های خودروساز ساماندهی و کنترل شود تا قطعات بی کیفیت وارد چرخه تولید و خدمات پس از فروش آنها نشود.
وی یک بُلبرینگ چرخ جلوی تندر ۹۰ را نشان می‌دهد و می‌گوید: قیمت شرکتی این قطعه ۸۵ هزار تومان است ولی نوع چینی آن با قیمت ۴۰ هزار تومان عرضه می‌شود که مردم بیشتر تمایل به خرید قطعه ارزانتر دارند.
وی در مورد ورود قطعات یدکی تقلبی به بازار می‌گوید: یک سال بعد از اینکه واردات قطعات یدکی چینی شروع شد، برخی کاسبان نابکار ایرانی در زمینه واردات قطعات تقلبی فعال شدند که ضربه زیادی را هم به تجار و هم به مصرف کنندگان وارد کرد.
وی ادامه می‌دهد: از ۱۲ سال پیش بازار قطعات تقلبی شکل گرفت، قبلاً قطعات تقلبی وارد و با بسته‌بندی خود در بازار عرضه می‌شد، ولی امروز به جای این کار، قطعات تقلبی به کشور وارد می‌شود و در اینجا بسته‌بندی این قطعات عرضه شده، مارک زده می‌شود و در بسته بندی قطعات اصلی با قیمت قطعه اصلی فروخته می‌شود.